W Antwerpii i okolicach nie ma większego problemu ze znalezieniem nieruchomości na wynajem, bo na rynku jest wiele mieszkań i domów. Większym problemem jest znalezienie mieszkania lub domu, którego cena wynajmu jest adekwatna do standardu. Wielu najemców ma bardzo konkretne kryteria, które musi spełniać lokal, bo to w końcu ich dom, a właściciele lokali szukają odpowiedniego najemcy, który będzie regularnie płacił czynsz i będzie dbał o wynajmowany lokal. Zgodnie z przepisami możemy wynająć nieruchomość w dogodnej dla nas formie wynajmu – długoterminowego i krótkoterminowego.

Ale gdzie i jak szukać mieszkania lub domu do wynajęcia? Najłatwiej znaleźć lokal za pośrednictwem agencji nieruchomości, które na swoich stronach internetowych zamieszczają aktualne oferty. Innym sposobem jest wynajęcie mieszkania bezpośrednio od właściciela, do którego otrzymaliśmy kontakt od znajomych. Zdarza się, że na drzwiach wejściowych lub w holu budynków wielopiętrowych zamieszczone jest ogłoszenie o mieszkaniu do wynajęcia w tym budynku. Wielu właścicieli zamieszcza ogłoszenia w grupach tematycznych na Facebooku.

Dostępne są mieszkania o różnym standardzie, w nowoczesnych apartamentowcach albo starych kamienicach. Niektóre lokale są zupełnie puste a inne częściowo umeblowane, z reguły kuchnia jest urządzona w stopniu podstawowym i wyposażona w niezbędne sprzęty AGD jak lodówka, zmywarka, piekarnik, płyta grzewcza lub kuchenka gazowa. Zdarzają się oferty wynajmu, w których dom lub mieszkanie jest w pełni urządzone, np. w oknach wiszą firany i zasłony, na sofach poduszki i koce, na ścianach obrazy i inne dekoracje, w szafkach kuchennych naczynia, talerze, sztućce itd. W takiej sytuacji często dodatkowym załącznikiem do umowy jest szczegółowy spis oraz zdjęcia wyposażenia i wszystkich rzeczy, które znajdują się w mieszkaniu.

Gdy znajdziemy już nieruchomość, którą chcemy wynająć to kolejnym krokiem jest umówienie się na spotkanie i oglądanie lokalu, który nas interesuje. Zdarza się, że po pierwszej rozmowie telefonicznej już wiemy, że to nie dla nas lokal, bo właściciel nie życzy sobie zwierząt w mieszkaniu, więc jeśli mamy zwierzęta domowe to od razu nam podziękuje za rozmowę. Według belgijskiego prawa odmowa z powodu posiadania zwierząt domowych jest niedozwolona, bo jest to równoznaczne z nieposzanowaniem prawa najemcy do życia prywatnego, ale niestety takie sytuacje się zdarzają. Jeśli jednak właściciel stanowczo odmawia to powinien podać powód i go uzasadnić np. alergia.

Czasem, mimo, że jesteśmy bardzo zainteresowani to niestety do spotkania też nie dojdzie, ale w rozmowie telefonicznej nikt nie powie nam, dlaczego nasza oferta została odrzucona. Na tym etapie z reguły powodem jest niechęć do obcokrajowców, gdy rozmówca słyszy obce nazwisko to w kulturalny sposób kończy rozmowę i mówi, że ogłoszenie jest już nieaktualne. Właściciele nieruchomości na wynajem mają swoje doświadczenia i poglądy w oparciu, o które podejmują decyzję, z kim podpiszą umowę najmu lokalu mieszkalnego. Zjawiskiem, o którym wszyscy wiedzą, ale nie wszyscy mówią wprost jest tzw. dyskryminacja mieszkaniowa, która niestety dotyka wielu osób. Najczęściej powodem dyskryminacji najemców jest pochodzenie etniczne, religia, czasem też wiek i płeć. Według badań we Flandrii najczęściej dyskryminacja mieszkaniowa dotyka mniejszości etniczne, osoby niepełnosprawne i samotnych rodziców a wynika ona z negatywnych doświadczeń właścicieli lokali, istotną rolę odgrywają też stereotypy i rasizm. Badania pokazują, że problem ten występuje we wszystkich miastach i gminach, częściej takie praktyki stosują osoby prywatne niż agenci nieruchomości. Oficjalnie nikt nie powie nic wprost, z reguły są to raczej delikatne sugestie, bo dyskryminacja jest niedozwolona a były i takie przypadki, że odmawiano wynajęcie mieszkania osobie palącej. Obecnie zapytanie potencjalnego najemcy czy jest palaczem jest niedozwolone, ale w umowie najmu właściciel może zaznaczyć, że w domu lub mieszkaniu obowiązuje zakaz palenia. W ramach swobody zawierania umów, można zaznaczyć, że najemca, który pali musi odświeży
pomieszczenia, w których palił, gdy będzie się wyprowadzał.

Jeśli już udało nam się umówić na spotkanie z agentem lub właścicielem to powinniśmy się do tego spotkania też przygotować, bo zgodnie z prawem mamy obowiązek podać niektóre informacje o sobie, jak: imię i nazwisko, dane kontaktowe (e-mail i numer telefonu), dowód tożsamości, liczbę członków rodziny, wysokość dochodu miesięcznego. Z reguły dostajemy obszerny formularz do wypełnienia, w którym często trzeba też podać nasz obecny adres zamieszkania a jeśli ten lokal wynajmujemy to kontakt do właściciela. Wbrew pozorom nie jest to tylko formalność, ale czasem ta właśnie informacja może przesądzić o tym czy właściciel nam wynajmie lokal czy nie. Dlaczego? To bardzo proste, bo w praktyce agent lub właściciel kontaktuje się z osobą, od której obecnie wynajmujemy lokal i pyta o opinię na temat obecnego najemcy, czyli o nas. W krótkiej rozmowie zapyta, czy wywiązujemy się z naszych obowiązków najemcy, jakie mamy relacje z sąsiadami, z właścicielem lub zarządcą nieruchomości, a opinia o nas może okazać się decydującym argumentem dla wynajmującego. Bardzo często już podczas pierwszej rozmowy pada pytanie, dlaczego szukamy nowego domu lub mieszkania. Warto przygotować sobie zgrabną odpowiedź na takie pytanie, która będzie zgodna z prawdą, ale bez wielu zbędnych szczegółów. Nie opowiadajmy historii naszego życia, bo to nie jest czas, ani miejsce na takie rozmowy, lepiej skupić się na oglądaniu lokalu, który chcemy wynająć. Pierwszy kontakt jest szczególnie ważny, bo to etap wstępnej weryfikacji najemcy nieruchomości, zwłaszcza, gdy jest kilka osób zainteresowanych wynajmem.

Jest to też ważny etap dla potencjalnego najemcy, który może dokładnie obejrzeć lokal, w jakim jest stanie, bo czasem zdjęcia zamieszczone w ofercie nie oddają stanu faktycznego. Zgodnie z belgijskim prawem lokal musi spełniać minimalne wymagania jakościowe dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa. Wszystkie urządzenia muszą być sprawne, ponadto powinien być całkowicie wolny od wad (jak wilgoć pod tapetą, nieprawidłowa izolacja, itp.). Niestety zdarza się, że dopiero po wprowadzeniu się najemca odkrywa, że w mieszkaniu lub w domu są robaki, myszy a na ścianie za szafą jest grzyb. Oglądanie mieszkania to dobry moment, aby zapytać o liczniki mediów, takich jak woda, gaz i prąd, bo nie każde mieszkanie w Antwerpii ma osobne liczniki. Zdarza się, że w kamienicy pięciopiętrowej, w której na każdym piętrze znajduje się jedno mieszkanie jest jeden główny licznik zużycia gazu. W takiej sytuacji nasza opłata miesięczna za gaz to stała kwota, ustalona z góry przez właściciela lub zarządcę budynku na podstawie wcześniejszego zużycia. Jest to rozwiązanie kłopotliwe, bo w obecnej sytuacji kryzysu energetycznego nie mamy wpływu na nasze rachunki. Jeśli mieszkanie ma osobny licznik możemy wybrać inną taryfę a nawet zmienić dostawcę, w ten sposób kontrolujemy nasze wydatki. Czasem mieszkania w danej kamienicy mają wszystkie liczniki wspólne a czasem tylko jeden lub dwa, warto o takie szczegóły dopytać zanim zdecydujemy się wynająć mieszkanie. W przypadku małych mieszkań typu studio zdarzają się sytuacje, że dwa mieszkania należące do tego samego właściciela są podłączone do jednego pieca gazowego, w ten sposób sąsiedzi mają wspólny piec i wspólny licznik. Razem też ponoszą koszt przeglądu technicznego pieca gazowego, bo jest to obowiązek najemcy. Na etapie wstępnym otrzymujemy też informację o wysokości wszystkich opłat dodatkowych, które obejmują utrzymanie i oświetlenie części wspólnych budynku (np. oświetlenie klatki schodowej, konserwacja windy, sprzątanie korytarzy i klatki schodowej).

Jeśli nasza oferta wynajmu zostanie przyjęta to wtedy zanim jeszcze podpiszemy umowę warto wystąpić o przeprowadzenie oględzin mieszkania przez zewnętrznego i niezależnego eksperta, który sporządzi raport (plaatsbeschrijving) w formie opisu ze zdjęciami. Jest to usługa dodatkowo płatna a jej koszt ponoszą w równej części właściciel i najemca. To najlepszy sposób, aby zapobiec ewentualnym sporom z właścicielem, a gdy umowa najmu dobiegnie końca ułatwia odzyskanie wpłaconej wcześniej kaucji. Skoro mowa o kaucji, to nie jest ona obowiązkowa, ale z reguły wymagana przez właściciela. Jest ona wpłacana nie na prywatne konto właściciela, ale na osobne konto instytucji finansowej, która obsługuje sektor nieruchomości, jak Korfine. Ulokowanie kaucji na zewnętrznym koncie zabezpiecza obie strony umowy. Gdy podpiszemy już umowę i dostaniemy klucze do domu lub mieszkania, to, jako najemca mamy określone obowiązki, jednym z najważniejszych jest wykupienie polisy mieszkaniowej, czyli ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych. Od 1 stycznia 2019 r., ubezpieczenie od ognia jest obowiązkowe dla najemców we Flandrii. Prawo reguluje też zasady konserwacji urządzeń i drobnych napraw. Koszt większych napraw z reguły ponosi właściciel, ale najemca ma obowiązek natychmiast go poinformować, że coś wymaga naprawy, jeśli nie zrobi tego od razu i powstaną dodatkowe szkody to najemca ponosi za nie odpowiedzialność. Znajomość obowiązujących przepisów znacznie ułatwia życie codzienne i wzajemne relacje najemcy i wynajmującego.